F55-21 - Myriophyllo alterniflori-Callitrichetum brutiae Cirujano, Pascual & Velayos 1986

Prodrome des végétations de France décliné (PVF2)

Synécologie

Ass. héliophile des eaux stagnantes à faiblement courantes peu profondes (0,20- 0,50 m) ; soumise fréquemment à un assèchement estival (mares et petits cours d’eau temporaires) ; acidicline à neutrophile, oligomésotrophile à méso-eutrophile.

Nom cité du syntaxon

Myriophyllo alterniflori - Callitrichetum brutiae Cirujano, Pascual & velayos 1986 (Trab. Dep. Bot. 13 : 104).
Incl. (art. 25) : Callitricho stagnalis - Ranunculetum saniculifolii galán in A.V. Pérez, galán, P. navas, D. navas, Y. gil & Cabezudo 1999 (Acta Bot. Malac. 24 : 160) ; holotypus : rel. 16, tab. 11 (Acta Bot. Malac. 24 : 162).

Synonymes

Ranunculetum saniculifolii Pizarro & melendo in rivas mart. et al. 2001 : 18, nom. nud. ; Callitricho brutiae - Ranunculetum saniculifolii melendo, Cano & F. valle 2003 : 434, nom. illeg. (art. 29c).
Non : Ranunculo - Callitrichetum brutiae Brullo & minisalle 1998, ass. des Juncetea bufonii (Braun-Blanq. & Tüxen 1943) B. Foucault 1988 avec Ranunculus lateriflorus.

Type nomenclatural

Rel. 2 (holotypus) in tab. p. 107, désigné p. 104.

Physionomie

Végétation annuelle à vivace, bistratifiée avec un tapis de Ranunculus peltatus subsp. fucoides (batrachiide) à feuilles flottant en surface et à floraison blanche vernale au-dessus d’un herbier de Callitriche brutia (péplide) et de Myriophyllum alterniflorum parfois associé à la forme nageante d’ Helosciadium crassipes (myriophyllides).

Combinaison caractéristique d'espèces

Callitriche brutia, Ranunculus peltatus subsp. fucoides, Myriophyllum alterniflorum.

Variations

a- typicum
b- apietosum crassipedis Paradis & Pozzo Di Borgo 2005 (J. Bot. Soc. Bot. France 30 : 37) (syn. : gr. à Ranunculus peltatus et Apium crassipes Paradis, Pozzo Di Borgo & Lorenzoni 2003 : 146).
Corresp. syntax. (basionyme) : Zannichellio - Myriophylletum alterniflori Géhu, Kaabeche & gharzouli 1994 (Colloq. Phytosoc. XXII : 314) ; holotypus : rel. 2, tab. 3, p. 314. ; ass. vernale décrite en Algérie, se développant dans les eaux oligohalines de marais du lac Mafragh à niveau variable (0,5-1,30 m) et soumise à dessication estivale.
Diff . /typicum : écomorphoses flottantes de Helosciadium crassipes, Illecebrum verticillatum. Holotypus : rel. 6, tab. 3 (J. Bot. Soc. Bot. France 30 : 68). Pourrait ne représenter qu’une variante.

Synchorologie

Distribution méditerranéo-occidentale, à l’étage thermo- mésoméditerranéen.
Corse du Sud : typicum (Paradis et al., 2009 : tab. 5 et 6) ; apietosum (Paradis et al., 2003: tab. 1 ; Paradis & Pozzo Di Borgo, 2005 : tab. 3).

Axes à développer

À chercher en région méditerranéenne, en portant une attention toute particulière sur la distinction entre Ranunculus peltatus subsp. fucoides et R. p. subsp. peltatus, cette dernière pouvant indiquer la présence du Callitricho brutiae - Ranunculetum peltati Pizarro & Rivas-Mart. in Rivas Mart. 2002, ass. proche, seulement connue à ce jour en altitude dans la péninsule Ibérique.

Bibliographie

Brullo S. et al., 1976 ; Brullo S. & Minissale P., 1998 ; Cirujano S. et al., 1986 ; Géhu J.-M. et al., 1994 ; Melendo M. et al., 2003 ; Paradis G. & Pozzo Di Borgo M.- L., 2005 ; Paradis G. et al., 2003, 2009 ; Pérez Latorre, A.V. et al., 1999 ; Quesada J. et al.,2011 ; Rivas-Martínez S. et al., 2001, 2002.

Bibliographie

 Felzines J.-C., 2016. Contribution au prodrome des végétations de France : les Potametea Klika in Klika & V. Novák 1941. Doc. phytosoc., série 3, 3 : 218-437. (Source)