F55-30 - Myriophyllo verticillati-Hippuridetum vulgaris Julve & Catteau 2007

Prodrome des végétations de France décliné (PVF2)

Synécologie

Ass. héliophile à semisciaphile des eaux stagnantes à très faiblement courantes de profondeur moyenne (0,5-2 m) sur substrat graveleux ou sableux recouvert de vase, plus ou moins calcarifère ; basiphile, mésotrophile-eutrophile.

Nom cité du syntaxon

Myriophyllo verticillati - Hippuridetum vulgaris Julve & Catteau 2007 (Bull. Soc. Bot. N. Fr. 59 (3/4) : 35) (art. 10a, 34c.
Note : suppression de l’épithète infraspécifique ‘fluviatilis’ qui correspond à une var. non retenue).
Nom original : Myriophyllo verticillati - Hippuridetum vulgaris var. fluviatilis.

Synonymes

Hippuridetum Rübel 1912 : 192, nom. nud. ; gr. à Hippuris vulgaris Molin. & Tallon 1950 : 119, nom. inval. (sub « Gr. prov. dit à Potamogeton fluitans et Vallisneria spiralis » p.p. (art. 3b, 3c) ; vég. à Hippuris vulgaris Corill. 1957, nom. inval. (art. 3c) ; Myriophyllo spicati - Hippuridetum vulgaris Kapp & Sell 1965 : 73, nom. nud. ; Hippuridetum submersae Podb. & Tomasz. in Tomasz. 1979 : 109, nom. inval. (art. 3b) ; Hippuris vulgaris f. fluviatilis-Ges. Görs in Oberd. 1977 : 108, nom. inval. (art. 3c) ; Hippuris vulgaris-Ges. auct. [G. Phil. 1978 : 143, Doll 1991 : 305, Didier & J.-M. Royer 1996].
Non : Eleocharito palustris - Hippuridetum vulgaris H. Passarge ex Koska in Dengler et al. 2004 : 370, syntaxon qui appartient aux Phragmito - Magnocaricetea.

Type nomenclatural

Rel. 20, (holotypus) tab. annexe 1 in Julve & Catteau, 2007 : 49, désigné p. 35.

Physionomie

Végétation vivace submergée formant un herbier dense paucispécifique, dominée par l’écomorphose aquatique d’Hippuris vulgaris (élodéide) associé à des potamides (Potamogeton lucens, Stuckenia pectinata), à Myriophyllum verticillatum (myriophyllide) ; assez souvent surmontée çà et là par les feuilles flottant en surface de Nuphar lutea (nymphaeide).

Combinaison caractéristique d'espèces

Hippuris vulgaris, Myriophyllum verticillatum.

Variations

Variantes à Callitriche obtusangula (cf. Philippi, 1978 : 143) (= callitrichetosum obtusangulae Julve & Catteau 2007 nom. ined. in Julve, 1998 version 2014) ; à Ranunculus circinatus (= ranunculetosum circinati Julve & Catteau 2007, nom. ined. in Julve, 1998 version 2014) ; à Berula erecta (= phytocénose à Hippuris vulgaris fo. fluviatilis Sburlino, Tomasella, Oriolo, Poldini & Bracco 2008 (art. 3c).

Synchorologie

Distribution mal connue, médio-européenne subatlantique-subcontinentale avec extension méditerranéenne localisée. Ass. assez rare en France et dispersée.
Alsace (Kapp & Sell, 1965 : 73) ; Provence-Alpes- Côte d’Azur [Bouches-du-Rhône : marais d’Arles (Molinier & Tallon, 1950)] ; Champagne-Ardenne [Champagne : lac du Der (Didier & Royer, 1999)] ; Franche-Comté [basse vallée du Doubs (Ferrez et al., 2011) ; lacs jurassiens (Bailly et al., 2007)] ; Lorraine (Julve & Catteau, 2007) ; Nord-Pas-de- Calais (Catteau, Duhamel et al., 2009 : 100) ; Picardie [Somme : vallée de la Somme et marais arrière- littoraux picards (Mériaux & Wattez, 1983 : tab. 25 ; MNHN, 2013) ; Oise : marais de Sacy-le-Grand (François, Prey et al., 2012)].

Axes à développer

À réactualiser pour le marais d’Arles.

Bibliographie

Bailly G. et al., 2007 ; Catteau E., Duhamel F. et al., 2009 ; Corillion R., 1957 ; Dengler J. et al., 2004 ; Didier B. & Royer J.-M., 1999 ; Doll R., 1991 ; Ferrez Y. et al., 2011 ; François R., Prey T. et al., 2012 ; Görs S., 1977 ; Julve Ph. & Catteau E., 2007 ; Kapp E. & Sell Y., 1965 ; Mériaux J.-L. & Wattez J.-R., 1983 ; Molinier R. & Tallon G., 1950 ; Philippi G., 1978 ; Tomaszewicz H., 1979.
Sites Internet :
Julve Ph., 1998 (version 2014), http://www. tela-botanica.org/page:liste_projets-id_projet= 18&act=documents&id_repertoire=14258
MNHN, 2013, http://inpn.MNHN.fr/zone/znieff/220014318/tab/commentaires
http://inpn.MNHN.fr/zone/znieff/220320034/tab/commentaires

Bibliography

 Felzines J.-C., 2016. Contribution au prodrome des végétations de France : les Potametea Klika in Klika & V. Novák 1941. Doc. phytosoc., série 3, 3 : 218-437. (Source)