57c-54 - Taxo baccatae-Fagetum sylvaticae Etter 1947

Prodrome des végétations de France décliné (PVF2)

Synécologie

Végétation xéroclinophile de l’étage montagnard (au-dessus de 850m) arrosé des massifs calcaires sous influences médioeuropéennes. Occupe un contexte très particulier de pentes et couloirs diversement exposées (le plus souvent au nord), en situation confinée, et ombragés. Sur colluvions d’argile de décarbonatation peu épais, plus ou moins pierreux, toujours stabilisés. Sol carbonaté, humus de type eumull (la forte pente occasionne en outre souvent l’absence de litière, entraînée vers le bas).

Nom cité du syntaxon

Taxo baccatae-Fagetum sylvaticae Etter 1947 (Mitt. Schweiz. Anst. Forstl. Versuchsw. Zürich. : 25 (1) : 181-185).

Synonymes

Syn. nom. : Taxeto-Fagetum Etter 1947, Taxo-Fagetum Moor 1952 nom. superf. (art. 29).

Type nomenclatural

- lectotypus nominis typicum Etter 1947 : rel. 4 tab. h.t. "Taxeto-Fagetum": Strate Arborée : Fagus sylvatica 5, Abies alba 2, Taxus baccata 2, Acer pseudoplatanus 1, Ulmus glabra 1, Fraxinus excelsior +, Picea abies +, Sorbus aria +, Sorbus aucuparia +. Strate arbustive, herbacée et muscinale : Sorbus aria +, Fagus sylvatica +, Abies alba 2, Taxus baccata 1, Acer pseudoplatanus 1, Ulmus glabra +, Fraxinus excelsior +, Carex digitata 2, Carex flacca 2, Lonicera alpigena 2, Mercurialis perennis 2, Ctenidium molluscum 1, Fissidens taxifolius 1, Lonicera xylosteum 1, Solidago virgaurea 1, Tortella tortuosa 1, Actaea spicata +, Aegopodium podagraria +, Aruncus dioicus +, Bellidiastrum michelii +, Brachypodium sylvaticum +, Calamagrostis varia +, Cephalanthera damasonium +, Cephalanthera longifolia +, Cephalanthera rubra +, Cornus sanguinea +, Corylus avellana +, Cyanus montanus +, Daphne mezereum +, Dioscorea communis +, Euonymus latifolius +, Eurhynchium striatum +, Galium sylvaticum +, Gymnocarpium robertianum +, Hedera helix +, Hieracium murorum +, Ilex aquifolium +, Knautia dipsacifolia +, Lilium martagon +, Melica nutans +, Neckera crispa +, Neottia nidus-avis +, Polystichum aculeatum +, Prenanthes purpurea +, Rosa pendulina +, Rubus sp. +, Veronica austriaca +, Viburnum lantana +, Viburnum opulus +, Viola reichenbachiana +.
- lectotypus nominis fraxinetosum excelsioris Moor 1952 : rel 4 tab. 6 in Moor 1952 : Strate arborée Fagus sylvatica 4, Taxus baccata 2, Abies alba 1, Picea abies 1, Ulmus glabra 1, Acer pseudoplatanus, Fraxinus excelsior +, Sorbus aria +. Strates arbustive, herbacée et muscinale : Taxus baccata 3, Fissidens taxifolius 2, Hippocrepis emerus 2, Tortella tortuosa 2, Abies alba 1, Acer campestre 1, Calamagrostis varia 1, Cardamine heptaphylla 1, Carex digitata 1, Carex flacca 1, Carex montana 1, Carex ornithopoda 1, Ctenidium molluscum 1, Fissidens dubius 1, Fragaria vesca 1, Kindbergia praelonga 1, Lathyrus vernus 1, Ligustrum vulgare 1, Melittis melissophyllum 1 , Mercurialis perennis 1, Neckera crispa 1, Plagiochila asplenioides 1, Prenanthes purpurea 1, Ulmus glabra 1, Acer pseudoplatanus +, Bellidiastrum michelii +, Bromopsis benekenii +, Carex sylvatica +, Cephalanthera damasonium +, Cephalanthera rubra +, Convallaria majalis +, Cornus sanguinea +, Corylus avellana +, Cotoneaster tomentosus +, Crataegus monogyna +, Daphn

Physionomie

Peuplement dominé par le Hêtre, accompagné de nombreuses essences (Alisier blanc, Sorbier des oiseleurs, Érable sycomore, Frêne commun, Orme des montagnes, Sapin pectiné, Épicéa commun…). Strate arbustive marquée par la présence de l’If, accompagné dans la strate inférieure par des arbustes calcicoles. Strate herbacée pouvant être dominée par Calamagrostis varia, Carex flacca, Carex sylvatica, Drymochloa altissima, Molinia caerulea….

Combinaison caractéristique d'espèces

Abies alba, Acer pseudoplatanus, Fagus sylvatica, Sorbus aria. Bellidiastrum michelii, Calamagrostis varia, Carex digitata, C. flacca, C. ornithopoda, Cyanus montanus, Daphne mezereum, Knautia dipsacifolia, Lonicera alpigena, Lonicera xylosteum, Melica nutans, Mercurialis perennis, Phyteuma spicatum, Prenanthes purpurea, Solidago virgaurea, Taxus baccata, Viburnum lantana, V. opulus.

Variations

Floristico-synécologiques :
- typicum Etter 1947, différenciée par Actaea spicata, Cypripedium calceolus, Gentiana asclepiadea, Euonymus latifolius ;
- fraxinetosum excelsioris Moor 1952 (Die fagion Gesellschaften im Schweizer Jura : 82-94 et tab. 7), différenciée par Carex montana, Melittis melissophyllum, Serratula tinctoria, Molinia caerulea, Daphne laureola ;
- festucetosum altissimae Moor 1952 (Die fagion Gesellschaften im Schweizer Jura : 82-94 et tab. 7), différenciée par Adenostyles alpina, Drymochloa sylvatica, Lilium martagon, Petasites albus, Ranunculus breyninus, Salix appendiculata.

Synchorologie

Décrite sur le revers oriental du Jura (Suisse), présente en France dans le Jura (premiers plateaux du Doubs, vallées de la Loue, du Dessoubre et de la Bienne notamment) et les Préalpes du Nord (présent en Chartreuse ; à rechercher dans les autres massifs).

Bibliographie

Béguin C., 1970 ; Ellenberg H., Klötzli F., 1972 ; Ferrez Y. et al. 2011 ; Gégout J.-C. et al. 2008 ; Moor M., 1954 ; Moor M., 1968 ; Moor M., 1972 ; Rameau J.-C., 1974 ; Richard J.-L., 1970 ; Moor M., 1952 ; Rameau J.-C. 1996.

Bibliography

 Renaux B., Timbal J., Gauberville C., Thébaud G., Bardat J., Lalanne A., Royer J.-M. & Seytre L., 2019. Contribution au Prodrome des végétations de France : les Carpino betuli-Fagetea sylvaticae Jakucs 1967. Doc. phytosoc., série 3, 11 : 1-423. (Source)